İnsan
Hakları Evrensel Bildirgesi
(10
Aralık 1948)
Madde 1
Bütün
insanlar hür,haysiyet ve
haklar bakımından eşit doğarlar. Akıl ve vicdana sahiptirler ve
birbirlerine karşı kardeşlik zihniyeti ile hareket etmelidirler.
Madde 2
1-Herkes ırk,
renk, cins, dil, din, siyasi veya diğer herhangi bir akide ,milli veya
içtimai menşe,servet, doğuş veya herhangi diğer bir fark gözetilmeksizin
işbu beyannamede ilan olunan tüm haklardan ve bütün özgürlüklerden
yararlanabilir.
2- Bundan başka, bağımsız
memleket uyruğu olsun, vesayet altında bulunan, özerk olmayan veya diğer
bir egemenlik kayıtlamasına tabi ülke uyruğu olsun, bir şahıs hakkında
, uyruğu bulunduğu memleket veya ülkenin siyasi,hukuki veya uluslararası
statüsü bakımından hiçbir ayrılık gözetilmeyecektir.
Madde 3
Yaşamak, özgürlük ve kişi emniyeti her kişinin hakkıdır.
Madde 4
Hiç kimse kölelik veya kulluk altında bulundurulamaz. Kölelik
ve köle ticareti her türlü şekliyle yasaktır.
Madde 5
Hiç kimse işkenceye, zulme, insanlık
dışı, onur kırıcı cezalara ve uygulamalara tabi tutulamaz.
Madde 6
Herkes her nerede olursa olsun,
hukuk kişiliğinin tanınması hakkına sahiptir.
Madde 7
Kanun önünde herkes eşittir ve
farksız olarak kanunun eşit korunmasından yararlanma hakkına
sahiptir. Herkesin işbu beyannameye
aykırı her türlü ayırt edici uygulamaya
karşı ve böyle ayırt edici uygulama için yapılacak her türlü
kışkırtmaya karşı eşit korunma hakkı vardır.
Madde 8
Her şahsın kendisine Anayasa veya
yasa ile tanınan ana haklara aykırı uygulamalara karşı fiili netice
verecek şekilde ulusal yargıya başvuru hakkı vardır.
Madde
9
Hiç kimse keyfi olarak tutulamaz,
alı konamaz veya sürülemez.
Madde
10
Herkes, haklarının vecibelerinin
veya kendisine karşı cezai mahiyette herhangi bir suçlamanın
tespitinde, tam bir eşitlikte, davasının bağımsız ve tarafsız bir
mahkeme tarafından nasafetle ve açık olarak görülmesi hakkına
sahiptir.
Madde 11
1- Bir suç işlemekten sanık
herkes, savunması için kendisine gerekli bütün tertibatın sağlanmış
bulunduğu açık bir yargılanma ile yasal olarak suçlu olduğu tespit
edilmedikçe suçsuz sayılır.
2-
Hiç kimse işlendikleri sırada ulusal veya uluslar arası hukuka göre
suç teşkil etmeyen eylemlerden veya olasılıklardan ötürü mahkum
edilemez. Bunun gibi, suçun işlendiği sırada uygulanan cezadan daha
şiddetli bir ceza verilemez.
Madde 12
Hiç kimse özel hayatı,
ailesi, meskeni veya yazışması hususlarında keyfi karışmalara , şeref
ve şöhretine karşı
tecavüzlere maruz kalamaz. Herkesin bu karışma ve tecavüzlere karşı
yasa ile korunmaya hakkı vardır.
Madde 13
1- Herkesin ,
herhangi bir devletin arazisi içerisinde serbestçe seyahat ve
yerleşim hakkı
vardır.
2-
Herkes, kendi ülkesi de dahil olmak üzere herhangi bir ülkeyi terk
etmek ve ülkesine yeniden dönme hakkına sahiptir.
Madde 14
1- Herkes, zulüm karşısında
başka memleketlere iltica etmek ve bu memleketler tarafından mülteci
muamelesi görme hakkına sahiptir.
2- Bu hak, adi bir suça veya Birleşmiş
Milletler prensip ve amaçlarına aykırı faaliyetlere gerçekten müstenit
kovuşturmalar halinde ileri sürülemez.
Madde 15
1-
Her ferdin bir vatandaşlık hakkı vardır.
2- Hiç kimse keyfi olarak vatandaşlığından
veya vatandaşlığını değiştirme hakkından mahrum edilemez.
Madde 16
1- Evlilik çağına varan her
erkek ve kadın, ırk, vatandaşlık veya din bakımlarından hiçbir
takyidata tabi olmaksızın
evlenmek ve aile kurmak hakkına sahiptir.
2- Evlenme akdi ancak müstakbel eşlerin
serbest ve tam rızası ile yapılır.
3- Aile, toplumun doğal ve temel
unsurudur; toplum ve devlet tarafından korunma hakkına sahiptir.
Madde 17
1-
Her sahıs tek başına veya başkalarıyla birlikte mal ve mülk
sahibi olma hakkına sahiptir.
2- Hiç kimse keyfi olarak mal ve mülkünden
mahrum edilemez.
Madde 18
Her sahsın fikir, vicdan ve din
hürriyeti hakkı vardır. Bu hak, din veya kanaat değiştirme hürriyetini,
dinini veya kanaatini tek başına veya topluca, açık olarak veya özel
surette, öğretim, uygulama,ibadet ve ayinlere katılma hürriyetini
gerektirir.
Madde 19
Her ferdin fikir ve ifade hürriyetine
hakkı vardır. Bu hak düşüncelerinden dolayı rahatsız edilmemek,
ülke sınırları söz konusu olmaksızın bilgi ve düşünceleri her
araç ile aramak, elde etmek ve yaymak hakkını gerektirir.
Madde 20
1-
Her sahıs muslihane toplanma ve dernek kurma
ve derneğe katılma özgürlüğüne sahiptir.
2- Hiç kimse bir derneğe üye
olmaya zorlanamaz.
Madde 21
1- Her sahıs, doğrudan doğruya
veya serbestçe seçilmiş temsilciler aracılığı ile memleketinin
kamu işleri yönetimine katılma hakkına sahiptir.
2-Her sahıs, memleketinin kamu
hizmetlerinden eşitlikte yararlanma hakkına sahiptir.
3- Halkın iradesi hükümet
otoritesinin esasıdır, bu irade gizli şekilde veya serbestliği sağlayacak
eşitlikte bir yöntem ile cereyan edecek genel ve eşit oy verme
yoluyla yapılacak olan devri ve dürüst seçimlerle ifade edilir.
Madde 22
|